Việc đọc sách, giống như tự khám phá, chính là học mà không có thầy giáo. Cấu trúc đó có thể hay hơn hoặc tệ hơn đề cương do bạn lập ra. Mỗi người có quan điểm riêng và đó là quyền bất khả xâm phạm, giống như quyền sở hữu tài sản riêng.
Còn mục đích của việc đọc nhiều sách về cùng một chủ đề lại khá khác. Bạn cũng chấp nhận công thức làm món bánh này nhưng vì là nam giới và không bao giờ vào bếp nên bạn quyết định không thực hành làm món bánh đó. Nếu một triết gia thiếu nhất quán, bạn phải quyết định chuỗi nhận định nào là điều mà họ ngụ ý: hoặc là những nguyên tắc ban đầu họ nêu hay là những kết luận không tuân theo các nguyên tắc đã nêu ban đầu hoặc bạn có thể quyết định rằng không có cái nào có giá trị cả.
Nhưng họ không thấy được những quy luật mà hoạ sĩ thực hiện. Khi những gì bạn đọc đã phản ánh được sự thật ở một phương diện nào đó, bạn không cần phải để tâm đến những vấn đề khác. Trên đây, chúng tôi mới chỉ gợi ý một số dấu hiệu mà bạn có thể sử dụng khi bắt đầu phân biệt một cuốn sách.
Khi đánh giá một cuốn sách thực hành, mọi thứ đều hướng tới kết quả đạt được. Trong các chuyên luận đó, có những tác phẩm được cho là thông dụng và đa số chúng là các đoạn đối thoại. Có hai kiểu phê bình tác phầm lịch sử.
Thậm chí nếu tác giả chứng minh cho lập luận của mình bằng việc chỉ cho chúng ta cách tiếp cận nguồn thông tin cho những lập luận đó và những nguồn tài liệu đó hoàn toàn phù hợp, chúng ta vẫn cảm thấy tác giả đã hiểu nhầm chúng và đánh giá sai về chúng (có thể do tác giả thiếu hiểu biết về bản chất con người hay những vấn đề của con người). Đa phần các bài thơ hay đều rất phức tạp và bao hàm trong nó cả ý nghĩa về mặt ngôn ngữ và tư duy. Một là, nó nâng cao kỹ năng đọc của bạn khi bạn đọc thành công một tác phẩm hay và khó; hai là, một cuốn sách hay có thể dạy bạn rất nhiều điều về thế giới và về bản thân bạn.
Thậm chí một số cuốn còn không khuyến khích bạn tìm kiếm. Tuy nhiên, việc này không phải lúc nào cũng dễ dàng. Cũng như từ điển, tất cả các cuốn bách khoa toàn thư đều là công cụ giáo dục và hàm chứa thông tin.
Ví dụ, các từ đồng nghĩa tuy có cùng một nghĩa nhưng lại khác nhau về mặt chữ; các từ trái nghĩa thì liên hệ với nhau thông qua sự đối lập và tương phản về nghĩa. Tương tự, nếu bạn có thể đọc một cuốn sách dài về lịch sử, triết học, hay một chuyên luận về khoa học thì việc đọc báo hay bản tóm tắt cùng lĩnh vực đó sẽ chỉ là chuyện nhỏ. Trong cấp độ đọc này, có một số vấn đề mất nhiều công sức để xử lý.
Người nghe nghiêm túc là người nhiệt tình và có trách nhiệm theo sát những gì được nói tới và ghi chú những khái niệm làm cơ sở. Như vậy vấn đề của đọc tốc độ là việc hiểu. Nhưng bạn phải luôn ghi nhớ một điều là nghệ thuật đọc phân tích chỉ có thể áp dụng khi đọc một cuốn sách đơn lẻ, khi việc hiểu toàn bộ cuốn sách đó là mục đích trước mắt.
Phát hiện này cũng rất quan trọng với những độc giả luôn khao khát mở rộng tầm hiểu biết xa hơn những suy nghĩ và kinh nghiệm thiển cận. Vì vậy, khi phê bình một tác phẩm hư cấu, bạn phải rất thận trọng để phân biệt được sách nào thoả mãn nhu cầu vô thức của bản thân - cuốn sách khiến bạn nói Tôi thích cuốn sách này mặc dù không biết tại sao - với cuốn sách thoả mãn nhu cầu vô thức của hầu hết mọi người. Vì các trường đại học cũng sắp xếp nội dung dạy giống hệ thống trên và học viên dựa vào dó để học nên cách sắp xếp này trở nên hữu dụng trong ngành giáo dục.
Toàn bộ tác phẩm có những ẩn ý mà độc giả phải thận trọng không được bỏ qua. Ngược lại, một cuốn sách lý thuyết lại liên tục nhắc đến từ là thay vì nên hay phải. Có thể nhờ đọc truyện, ta biết thêm vài điều về cuộc chiến.